Mehmet Esat Işık, hem modern Türk siyasetinde hem de tıp tarihinde iz bırakmış şahsiyetlerden bir tanesidir. Gürcü Ağa Yusuf Paşa’nın anne tarafından torunu olan Mehmet Esat, Genç Osmanlılardan olan dayısı Yusuf Paşazâde Nuri Bey’in yanında büyümüştür. Mekteb-i Tıbbiye’den mezun olmasının ardından Fransa’ya burslu gönderilen Mehmet Esat orada göz hastalıkları alanında ihtisas yapmıştır. Osmanlı’da ilk modern göz kliniğini açmıştır. Ayrıca Esat Oftalmoskopu’nun [Ophtalmoscope Essad] mucididir. Avrupa’da pek çok tıp konferansına katılmış ve tebliğler sunmuştur.
Diğer yandan vatansever bir Osmanlı münevveri olan Mehmet Esat, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından İstanbul’un işgal edilmesiyle çeşitli siyasi direniş faaliyetlerinde bulunmuştur. Milli Kongre adlı bir hareket başlatan Mehmet Esat, halk ve münevverler etrafında işgale karşı bir şuur uyandırmayı amaçlamıştır. Faaliyetleri sebebiyle önce Kütahya’ya, daha sonra da Malta’ya sürülmüştür. Cumhuriyet’in ilanının ardından Darülfünun’da göz hastalıkları alanında çalışmış ancak 1933 üniversite reformu esnasında görevinden alınmıştır. 1936’daki ölümüne değin göz doktoru olarak evinde çalışmaya devam etmiştir.