Terbiye Ocağı – Bulgaristan Türklerinin Eğitim Dergisi (Bulgaristan Muallimîn-i İslâmiyye Cemiyet-i İttihâdiyyesi Mecmûası)

Bulgaristan Müslüman Öğretmenler Birliğinin kurulmasının tetikleyici sebeplerinden birisinin 1895 yılında kurulmuş Bulgar Öğretmenler Birliği olduğu söylenebilir. Bulgar öğretmenlerin girişimleri, gerçekleştirmiş oldukları çalışmalar, çıkarmış oldukları kitap ve dergiler Türk öğretmenlerin dikkatini çekmişti. Bulgaristan Türklerinin yekvücut olabilmeleri için böylesi teşkilatların ve birliklerin var olması elzemdi. Şehir ve kasabalardaki okul encümenleri Türklerin ortak paydada hareket etmelerini sağlayamamıştı. Her encümen, almış olduğu farklı kararlarla Bulgaristan Türklerinin eğitimiyle ilgili tek bir yol haritası belirleyememişti. Değerlerin korunmasını, kültürün muhafazasını, dilin yaşamasını, istenen bir neslin yetişmesini aile fertlerinin dışında dinî görevliler ve öğretmenler sağlayabilirdi. Bundan kaynaklı olarak Bulgarları örnek alarak 1906 yılında Bulgaristan Müslüman Öğretmenler Birliği kuruldu. Söz konusu birlik, Türk ve Müslüman ahalinin sosyokültürel sahadaki başlıca temsilcisine ve taşıyıcısına dönüştü.

Bu birlik, yalnızca eğitimin güçlendirilmesi ve geliştirilmesiyle meşgul olmadı. Çıkarılacak süreli yayın aracılığıyla düşüncelerin geniş kitlelere ulaştırılması diğer bir uğraşıydı. 1921 yılında yapılan Kazanlık Kongresi’nde bir süreli yayın çıkarılmasına dair bir karar alındı. Terbiye Ocağı, Bulgaristan Müslüman Öğretmenler Birliğinin uzun süredir çıkarmayı düşündüğü süreli yayındı. Dergi, öğretmenler için “mev’id-i mülâkat [buluşma yeri]” olan bir memlekette, Şumnu’da çıkarıldı. Bulgaristan Türklerinin eğitim tarihini yakından ilgilendiren bu çalışma, Terbiye Ocağı adlı derginin 8 Eylül 1921 ile 1 Şubat 1922 tarihleri arasında çıkan ilk beş sayısını günümüz Türkçesiyle okuyucuların dikkatine sunma hedefindedir.